Close
BlueBlog
młodość

Telomery

Telomer – fragment chromosomu, zlokalizowany na jego końcu, który zabezpiecza go przed uszkodzeniem podczas kopiowania. Telomer skraca się podczas każdego podziału komórki. Proces ten, będący „licznikiem podziałów”, równocześnie z każdym skróceniem zwiększa ryzyko nowotworzenia oraz przekłada się na proces starzenia się. Okazuje się, że nasze wzorce umysłowe mogą szkodzić telomerom i wpływać na nasze życie i zdrowie.

Jak to się dzieje, że jedna osoba wygląda na wiecznie młodą, a inna w wieku 30 lat wygląda duuużo starzej? Ludzie zadawali sobie to pytanie od tysiącleci. Ostatnie badania naukowe wykazały, że różnice w tempie starzenia się ludzi wynikają ze złożonych interakcji między genami, relacjami społecznymi, środowiskiem i stylem życia. Nawet jeśli urodziłeś się z określonym zestawem genów, sposób, w jaki żyjesz, może wpłynąć na to, jak się wyrażają. Niektóre czynniki związane ze stylem życia mogą nawet włączać geny lub je wyłączać.

telomer

W głębi genetycznego serca wszystkich naszych komórek znajdują się telomery, czyli powtarzające się segmenty niekodującego DNA, które żyją na końcach chromosomów. Tworzą czapki na końcach chromosomów i zapobiegają rozplataniu materiału genetycznego. Skracając się z każdym podziałem komórek, pomagają określić, jak szybko komórka się starzeje. Kiedy stają się zbyt krótkie, komórka przestaje się dzielić. Nie jest to jedyny powód, dla którego komórka może się starzeć – są jeszcze inne naprężenia w komórkach, których jeszcze nie rozumiemy zbyt dobrze – ale krótkie telomery są jednym z głównych powodów starzenia się ludzkich komórek. Jednak badania wykazują, że telomery mogą się wydłużyć.

Co to oznacza: starzenie się jest procesem dynamicznym, który może zostać przyspieszony lub spowolniony – a w niektórych aspektach nawet odwrócony. Telomery nie wykonują po prostu poleceń wydawanych przez twój kod genetyczny. Twoje telomery słuchają Ciebie. Jedzenie, które jesz, twoja reakcja na wyzwania, ilość ćwiczeń, które wykonujesz, i wiele innych czynników wydaje się wpływać na twoje telomery i mogą zapobiegać przedwczesnemu starzeniu się na poziomie komórkowym. Jednym z kluczy do korzystania z dobrego zdrowia jest po prostu przyczynianie się do zdrowej odnowy komórek.

Cyniczna wrogość

Okazuje się, że kilka wzorców myślenia wydaje się niezdrowych dla telomerów, a jednym z nich jest cyniczna wrogość. Cyniczna wrogość jest definiowana jako sposób myślenia i reagowania charakteryzujący się gniewną nieufnością wobec innych ludzi. Widzisz inne osoby jako zagrożenie. Mogą cię oszukać, wykorzystać, oszukiwać lub szkodzić w inny sposób. Cyniczna wrogość polega na negatywnym interpretowaniu zachowań innych ludzi. Ktoś z wrogością nie tylko myśli: „Nienawidzę stać w długich kolejkach w sklepie spożywczym”; myśli: „Ten inny kupujący celowo przyspieszył żeby zająć moje miejsce w kolejce” – a potem wszczyna awanturę. Ludzie, którzy osiągają wysokie wyniki w zakresie cynicznej wrogości, mają tendencję do większej liczby chorób układu krążenia, chorób metabolicznych i często umierają w młodym wieku. Mają też krótsze telomery. W badaniu brytyjskich urzędników, mężczyźni, którzy osiągnęli wysokie wyniki w pomiarach cynicznej wrogości, mieli krótsze telomery niż mężczyźni, których wyniki wrogości były niskie. Najbardziej wrodzy mężczyźni byli o 30 procent bardziej narażeni na połączenie krótkich telomerów i wysokiej telomerazy (enzymu w komórkach, który pomaga utrzymać telomery w dobrej kondycji).

Ci mężczyźni wykazywali przeciwieństwo zdrowej reakcji na stres. Idealnie jest, gdy twoje ciało reaguje na stres wzrostem kortyzolu i ciśnienia krwi, po czym następuje szybki powrót do normalnego poziomu. A co działo się, gdy badani mężczyźni byli narażeni na stres? Ich rozkurczowe ciśnienie krwi i poziom kortyzolu były stępione, to znak, że reakcja na stres był zasadniczo przerwana od nadużywania. Ich skurczowe ciśnienie krwi wzrosło, ale zamiast powrócić do normalnego poziomu, pozostało podwyższone przez długi czas. Wrodzy mężczyźni mieli także mniej kontaktów społecznych i byli mniej optymistyczni. Jeśli chodzi o ich zdrowie fizyczne i psychospołeczne, były one bardzo podatne na wczesne okresy chorobowe, lata życia człowieka naznaczone chorobami starzenia się, które obejmują choroby układu krążenia, zapalenie stawów, osłabiony układ odpornościowy i inne. Kobiety mają zazwyczaj mniejszy poziom cynicznej wrogości i są mniej narażone na choroby serca, ale istnieją inne psychologiczne aspekty wpływające na zdrowie kobiet, takie jak depresja.

Pesymizm

Pesymizm to drugi wzorzec myśli, który okazał się mieć negatywny wpływ na telomery. Badania nad pesymizmem i długością telomerów wykazały, że ludzie, którzy wykazywali wysoki poziom pesymizmu, mieli krótsze telomery. Pesymizm więc okazał się znaczącym czynnikiem ryzyka dla złego stanu zdrowia. Kiedy pesymiści zachorują na raka lub np. chorobę serca, choroba postępuje szybciej. Podobnie jak cynicznie wrodzy ludzie – i ludzie z krótkimi telomerami – mają tendencję do wcześniejszej śmierci.

rozpamiętywanie negatywnych zdarzeń

Negatywne rozpamiętywanie

Rozpamiętywanie negatywnych zdarzeń wciąż i wciąż – to trzeci niszczycielski schemat myślenia. Refleksja jest naturalną, introspektywną analizą tego, dlaczego coś się wydarzyło. Może to powodować pewien dyskomfort, ale ciągłe rozpamiętywanie i obwinianie się jest okropne. Nigdy nie prowadzi do rozwiązania, a jedynie do przeżywania negatywnych doświadczeń wciąż na nowo.

Kiedy rozpamiętujesz, stres tkwi w ciele na długo po ustąpieniu przyczyny stresu, w postaci przedłużonego wysokiego ciśnienia krwi, podwyższonego tętna i wyższych poziomów kortyzolu. Twój nerw błędny, który pomaga ci się uspokoić i utrzymuje serce i układ trawienny stabilnie, wycofuje swoją aktywność – i pozostaje wycofany na długo po zakończeniu stresora. Ludzie, którzy rozpamiętują złe doświadczenia, doświadczają większej depresji i niepokoju, które z kolei związane są z krótszymi telomerami.

Tłumienie myśli

Czwartym wzorcem jest tłumienie myśli, próba odepchnięcia niechcianych myśli i uczuć. Jak powiedział wielki rosyjski pisarz Lew Tołstoj: „Spróbuj wyznaczyć sobie to zadanie: nie myśleć o niedźwiedziu polarnym, a zobaczysz, że przeklęty niedźwiedź polarny będzie Cię prześladował w każdej minucie.” Psycholog Wegener poddał ten pomysł próbie poprzez serię eksperymentów i zidentyfikował zjawisko, które nazwał ironicznym błędem, co oznacza, że im silniej odsuwasz swoje myśli, tym głośniej domagają się twojej uwagi.

Ironiczny błąd może być również szkodliwy dla telomerów. Jeśli spróbujemy poradzić sobie ze stresującymi myślami, zanurzając złe myśli w najgłębszych wodach naszej podświadomości, może to przynieść odwrotny skutek. Zamiast mniej stresu, dostajemy więcej. Badanie wykazało, że unikanie negatywnych uczuć i myśli wiązało się z krótszymi telomerami. Samo unikanie prawdopodobnie nie wystarczy, aby zaszkodzić telomerom, ale może prowadzić do przewlekłego podniecenia i depresji, które mogą skrócić telomery.

Wędrówka umysłu

Ostatni wzorzec myśli to wędrówka umysłu. Psycholodzy z Harvardu Matthew Killingsworth i Daniel Gilbert wykorzystali aplikację „śledź swoje szczęście” na iPhone, aby zapytać tysiące ludzi o to, w jakie działania są zaangażowani, co robią ich umysły i jak bardzo są szczęśliwi. Killingsworth i Gilbert odkryli, że spędzamy połowę dnia, myśląc o czymś innym niż to, co robimy. Odkryli również, że kiedy ludzie nie myślą o tym, co robią, nie są tak szczęśliwi jak wtedy, gdy są zaangażowani. W szczególności negatywna wędrówka umysłu – skupienie się na negatywnych myślach lub pragnienie, by być gdzie indziej – z większym prawdopodobieństwem doprowadza do negatywnych skutków.

Badania wykazały, że kobiety o najwyższych poziomach samodzielnej wędrówki umysłowej miały telomery, które były krótsze o około 200 par telomerów. (Aby to ująć w kontekście, typowy 35-latek ma około 7500 par podstawowych telomerów; 65-letni, 4800 par telomerów.) Było tak bez względu na to, jak dużego stresu doświadczyli w swoim życiu. Niektóre wędrówki umysłu mogą być oczywiście kreatywne. Ale kiedy myślisz o negatywnych zdarzeniach z przeszłości, jest bardziej prawdopodobne, że będziesz nieszczęśliwy, a może nawet doświadczysz wyższych poziomów spoczynkowych hormonów stresu.

Opisane negatywne wzorce myślowe są automatyczne, przesadzone i kontrolujące. Przejmują twój umysł; to tak, jakby zawiązali opaskę wokół twojego mózgu, więc nie możesz zobaczyć, co naprawdę dzieje się wokół ciebie. Ale kiedy stajesz się bardziej świadomy swoich myśli, zdejmujesz opaskę  z oczu. Nie musisz koniecznie zatrzymywać myśli, ale masz większą jasność. Działania promujące lepszą świadomość myśli obejmują większość rodzajów medytacji, wraz z większością form ćwiczeń umysł-ciało, w tym bieganie długodystansowe.

Świadomość myśli może wzmacniać odporność na stres. Z czasem nauczysz się napotykając własne rozmyślania lub problematyczne myśli mówić: „To tylko myśl. To zniknie.” To jest tajemnica ludzkiego umysłu: nie musimy wierzyć we wszystko, co mówią nam nasze myśli.

 

„Nie wierz we wszystko, co myślisz”

Zostaw komentarz

Your name
Your email address
Website URL
Comment